Umetnost koja čeka pravdu

U želji da se novo zdanje Parlamenta što bolje uredi, 1936. godine otpočela je nabavka umetničkih slika. Na akvarelima arhitekte Nikolaja Krasnova, koji je osmislio enterijer Doma Narodne skupštine, može se videti da su za skupštinske sale i diplomatski salon bili predviđeni portreti kraljevske porodice. Za diplomatski salon na prvom spratu, po posebnoj porudžbini iz 1937–1938. godine, Vladimir Becić je izradio šest portreta vladarske porodice i kraljevih namesnika. Tada su nastali i portreti predsednika Narodne skupštine – rad Uroša Predića i Ivana Tišova. Od dekorativnog slikarstva iz tog perioda u Skupštini su se nalazila dela Save Šumanovića, Petra Dobrovića, Koste Hakmana, Zore Petrović, Vase Pomorišca.

Dopunjavanje skupštinske zbirke nastavljeno je posle Drugog svetskog rata. O tome koja će dela biti otkupljena odlučivale su državne komisije. U tom periodu zbirka je obogaćena delima autora iz svih krajeva tadašnje Jugoslavije. Pri izboru autora, između ostalog, vodilo se računa o ravnomernoj zastupljenosti, pa su se tako pored Mila Milunovića, Petra Lubarde, Milana Konjovića, Petra Omčikusa i Jovana Bijelića, našla i manje poznata imena slikara. Danas ona predstavlja antologijsku zbirku jugoslovenskog slikarstva sredine i druge polovine 20. veka.

U događajima od 5. oktobra 2000. godine od zbirke koja je tada obuhvatala 156 dela, 60 slika je nestalo ili uništeno u požaru, a mnoga su bila oštećena. Iako je gubitak bio nenadoknadiv, Ministarstvo kulture Republike Srbije je Narodnoj skupštini poklonilo 39 slika, čime je kolekcija dopunjena. Reč je o delima savremenih autora, među kojima su Miloš Bajić, Vladimir Dunić, Božidar Damjanovski, Milić Stanković od Mačve, Voja Stanić i drugi.

Umetnička zbirka obogaćena je 2014. godine portretom Stevana Ćirića, predsednika Narodne skupštine od 1935. do 1936. godine (rad Uroša Predića), koji je Narodnoj skupštini poklonila njegova ćerka Evelina Mileusnić. Takođe, 2015. godine Jelisaveta Karađorđević je poklonila Narodnoj skupštini portret kneza Pavla Karađorđevića, rad Savelja Sorina iz 1939. godine.

Danas fond broji 168 dela, većinom ulja na platnu. Zbirka umetničkih dela Narodne skupštine pruža uvid u umetničku produkciju na prostoru nekadašnje Jugoslavije, uglavnom u posleratnom periodu, i čine je dela najistaknutijih autora iz različitih razdoblja njihovog stvaralaštva.

U nameri i sa željom da umetničke slike iz skupštinske zbirke, značajne za nacionalni identitet, budu vraćene tamo gde pripadaju, kroz ovu izložbu nastavlja se predočenje raznolikosti i bogatstva jezika, tehnike i sadržaja, koje pružaju jednu vrstu umetničkog meta-odsjaja burne istorije samog zdanja Doma Narodne skupštine.


Pozovite broj telefona 011/3026-100 (kontakt osoba Željko Mandić) ako imate saznanja ili podatke o nestalim umetničkim predmetima i mobilijaru, u događajima od 5. oktobra 2000. godine iz zdanja Doma Narodne skupštine Republike Srbije, Trg Nikole Pašića 13.


Petar Lubarda
Konji, oko 1954.
ulje na platnu, 125,5 h 105 cm
potpis g. l.: Lubarda; na pol. pl.: Lubarda



Milić Stanković od Mačve
Otvorene kapije Beograda, 1974.
ulje na platnu, 126,3 h 104 cm
potpis d. l…: Milić od Mačve (znak) 7482 1974; na pol.: pl.: Otvorene kapije Beograda Milić od Mačve (Militch de Matchva) (znak) 7482 1974



Petar Dobrović
Katedrala u Dubrovniku, pre 1937.
ulje na platnu, 67 h 103,5 cm
potpis g. l.: P. Dobrović



Milan Konjović
Kuća u vinogradu, 1947.
ulje na lesonitu, 71,5 h 53 cm
potpis d. l.: Konjović 47

Nestala umetnička dela iz zgrade Savezne skupštine, Trg Nikole Pašića br. 13 Beograd, u događajima od 5. oktobra 2000. godine


Nestali mobilijar iz zgrade Savezne skupštine, Trg Nikole Pašića br. 13 Beograd, u događajima od 5. oktobra 2000. godine

Prethodni mesec Sledeći mesec
P U S Č P S N
25 26 27 28 29 30 1
2 3 4 5 6 7 8
9 10 11 12 13 14 15
16 17 18 19 20 21 22
23 24 25 26 27 28 29
30 31 1 2 3 4 5
utorak, 3. decembar

Ceo kalendar događaja